Yeni Zelanda’nın kalbine doğru bir yolculuğa çıkmaya hazır mısınız? Bu blog yazımızda sizlere Aoetearoa, Maori Dili ve Maori Dili Haftası’yla ilgili birçok özet bilgi verecek ve yazıyı sonuna kadar okuyanlara ise Maori dilinde birkaç kullanışlı ifadeyi Türkçe açıklamalarıyla öğreteceğiz.
Hala ‘‘Aoetearoa’ da nedir?’ diye düşünüyorsanız, haydi hemen şimdi başlayalım.
İçindekiler:
- Aotearoa (Yeni Zelanda)
- Māori Dili
- Te Wiki o Te Reo Māori (Maori Dil Haftası)
- Maori Dili Nasıl Öğrenilir?
- Maori Dilinde Kullanışlı İfadeler
Aotearoa (Yeni Zelanda)
Yeni Zelanda, Okyanusya’da yer alan bir ada ülkesi olup, Avustralya’nın yaklaşık 1.600 km güneydoğusundadır. Başlıca adaları Kuzey, Güney, Stewart ve Chatham’dır.
Yeni Zelanda, Maori dilinde ‘Aotearoa’ ismiyle geçer ve bu Türkçede ‘uzun beyaz bulut’ anlamına gelir. Uzmanlar, bu ismin zamanında Polinezyalı denizcilerin ülkeyi bulmak için kullandıkları bulut oluşumlarından geldiğine inanıyor.
Māori Dili
İşaret Dili ve İngilizce’nin yanı sıra Yeni Zelanda’nın yerli ve bir diğer resmi dili ise Maori’dir. Bu yerli dil 1987’de kabul edilen Maori Dil Yasası ile resmi dil haline gelmiştir. İngiliz alfabesi 26 harften oluşurken, Maori alfabesinde 15 harf veya belirgin ses bulunur.
Maori konuşanlar, bu dile kendi aralarında ‘Te Reo’ yani ‘dil’ adını vermiştir. Bu dilin, Tahiti ve Cook Adaları’ndaki Maori diliyle yakın bir akrabalığı bulunurken, Hawaii’deki diğer Polinezya dilleriyle daha uzaktan bağlantısı vardır.
Te Wiki o Te Reo Māori (Maori Dil Haftası)
1974 yılından itibaren her yıl Eylül ayında kutlanan Maori Dil Haftası, Yeni Zelanda’nın yerli dilinin korunmasını ve tanıtılmasını amaçlıyor. Bu yıl ise Maori Dil Haftası’nın 50. yılı 14-20 Eylül tarihleri arasında kutlanacak.
Tehlikede olan diller arasında yer alan bu dil için özellikle 2016 yılından itibaren devlet ve halk tarafından çeşitli çalışmalar yürütülüyor. Bu sayede Maori diline olan ilgi de her yıl artıyor. Te Reo Maori haftasının kutlanması, ‘Moana’ isimli animasyon filminin çıkması, Maori dilinde yayın yapan kanal sayılarının arttırılması, tabelalarda Maori kelimelerine giderek daha çok yer verilmesi bu gelişmelere örnek olarak gösterilebilir.
Not: 50. yıl kutlamaları için gönderilen mesajların 2075, yani Te Wiki o Te Reo Māori’nin 100. yılı kutlamalarına kadar saklanacağı bir zaman kapsülü oluşturuluyor.
Māori Dili Nasıl Öğrenilir?
Maori dili, zengin sözlü geleneğiyle öne çıkar. Dolayısıyla Maori dilini yerli bir konuşmacıdan öğrenmek dili öğrenmede büyük bir önem taşır. uTalk uygulamasında bu dile göz atarak kadın ve erkek yerli konuşmacıların seslendirdiği yaklaşık 2.500 kelime ve cümleyi doğru telaffuzlarıyla Türkçe arayüzle öğrenebilir ve birbirinden eğlenceli oyunlarla kendinizi test edebilirsiniz.
Not: Uygulamanın arayüz dilini değiştirmek için lütfen önce sağ üst köşede yer alan uTalk maskotuna, ardından da ‘Uygulama Dili/Application Language’ ifadesine tıklayın.
Māori Dilinde Kullanışlı İfadeler
Maori diline yeterince ilginizi çekebildik mi? Hiç vakit kaybetmeden birkaç kullanışlı ifade öğrenmek isterseniz aşağıdaki tablodan başlayabilirsiniz. İfadelerin nasıl telaffuz edildiğini öğrenmek için ise sizleri uTalk uygulamasına davet ediyoruz. 😉
| Maori | Türkçe |
| Kia ora. | Merhaba. |
| Mōrena. | Günaydın. |
| Tēnā koe. | Teşekkürler. |
| E pai ana. | Rica ederim. |
| Tēna koa. | Affedersiniz. |
| Kāore au i te mārama. | Anlamadım. |
| Ka kite. | Hoşça kalın. |
| Āe. | Tamam. |
| Ae. | Evet. |
Maori dilinde daha fazla pratik kelime ve cümle öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.
Bonus İlginç Bilgi 1: ‘Kivi‘ kelimesi diğer dillere Maori dilinden geçmiştir.
Bonus İlginç Bilgi 2: Kivi kuşu, ülkenin resmi olmayan sembolüdür.
Bonus İlginç Bilgi 3: Yüzüklerin Efendisi filminde yer alan çoğu sahne Yeni Zelanda’da çekilmiştir. Bu yerleri görmek için çeşitli turlara katılabilirsiniz.
Ayrıca Maori kültürü ve dili hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz İngilizce olan blog postumuzu da okuyabilirsiniz.
Son olarak uTalk Ailesi olarak, bu özel haftaya özel Maori dilinde paylaşımlarımızı görmek için sosyal medya hesaplarımızı takip etmenizi öneririz.
Kia kaha! İyi şanslar!